του Αλέκου Ανδρικάκη (cretelive.gr)

Τα Χριστούγεννα του 1893 ήταν εξαιρετικά δύσκολα για τους Έλληνες.
 Περίπου όπως και σήμερα. Στις αρχές του μήνα ο πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης είχε κηρύξει την πτώχευση της Ελλάδας, προκαλώντας την οργή των ιδιωτών δανειστών της Γερμανίας, της Αγγλίας και της Γαλλίας. Η επιλογή του Τρικούπη, που είχε επιστρέψει στο τιμόνι της χώρας μόλις τον Οκτώβριο, βρίσκοντάς την καταχρεωμένη, θεωρήθηκε σκόπιμη και δόλια από τους Ευρωπαίους δανειστές, αλλά και από τον τύπο, ξένο, αλλά και ελληνικό. Ο Έλληνας πρωθυπουργός κατηγορήθηκε  ότι σκόπιμα κήρυξε την πτώχευση ώστε να μην εκπληρώνει η χώρα τις υποχρεώσεις της και, αντιθέτως, να διοχετεύει περισσότερο χρήμα στο εσωτερικό. Κι αυτό γιατί η στάση πληρωμών ήταν μόνο για τις διεθνείς κι όχι τις εσωτερικές υποχρεώσεις.
Σήμερα αναδημοσιεύουμε το πρωτοσέλιδο της αυστριακής σατιρικής – πολιτικής εφημερίδας  “Der Floh”  (“Ο Ψύλλος”) της 24ης Δεκεμβρίου 1893, που εκφράζει ακριβώς την αντίληψη των δανειστών και του ευρωπαϊκού τύπου ότι η χρεοκοπία ήταν δόλια ώστε να διακινηθεί χρήμα εντός της Ελλάδας. Η ολοσέλιδη γελοιογραφία της πρώτης σελίδας είναι αφιερωμένη στην Ελλάδα. Ο τίτλος είναι χαρακτηριστικός: “Η ελληνική κρατική χρεοκοπία ή ο Δούρειος Ίππος  του Κυρίου Τρικούπη”.  Η εφημερίδα υπάρχει στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας.

Η χρεοκοπία απεικονίζεται ως Δούρειος Ίππος, μέσα από τον οποίο η χώρα μοιράζει χρήμα στους Έλληνες, ενώ μόνο μερικά κέρματα δίνονται στους διεθνείς δανειστές, οι οποίοι με τα απλήρωτα ελληνικά ομόλογα στα χέρια διαμαρτύρονται στον Τρικούπη, που εμφανίζεται με περικεφαλαία. Εκείνος που διαμαρτύρεται στον πρωθυπουργό είναι ο Άγγλος, ενώ αριστερά σπεύδει ο Γερμανός. Κάτω από την ουρά του Ίππου είναι ο Γάλλος, που μαζεύει τα κέρματα τα οποία περισσεύουν από την εσωτερική διανομή του χρήματος.
Αργότερα οι ομολογιούχοι της Γερμανίας, της Αγγλίας και της Γαλλίας θα εκβιάσουν τον Τρικούπη θέλοντας να δεσμεύσουν σχεδόν το σύνολο των κρατικών εσόδων, για τα δάνεια από το 1879, μεγάλο μέρος των οποίων δεν έφτασε καν στην Ελλάδα, και φαγώθηκε ανάμεσα στους μεσάζοντες και τους ίδιους τους δανειστές, που έδιναν χρήμα στην Ελλάδα με τοκογλυφικούς όρους. Ο Τρικούπης, έχοντας σχεδόν το σύνολο του ελληνικού τύπου απέναντί του καθώς και τον γερμανικής καταγωγής μονάρχη Γεώργιο που υποστήριζαν το δίκαιο των ξένων δανειστών (!), θα αντισταθεί στις απαιτήσεις των ομολογιούχων. Οι τελευταίοι, και κυρίως οι Γερμανοί, δεν θα το συγχωρήσουν ποτέ. Αργότερα, τον Απρίλιο του 1897, θα ενισχύσουν στο παρασκήνιο την τουρκική επίθεση στην Ελλάδα, με αφορμή το κρητικό ζήτημα και την κατάληψη της Κρήτης από τον ελληνικό στρατό, που έγινε με στόχο την ένωση του νησιού με την Ελλάδα. Και μετά την ελληνική ήττα θα υποχρεώσουν τη χώρα να δεχτεί τον Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο, που έθεσε τη χώρα υπό πολιτική και οικονομική κηδεμονία. Ο ΔΟΕ διατήρησε την παρουσία του στην Ελλάδα τα επόμενα 80 χρόνια, καθώς το γραφείο του στην Αθήνα έκλεισε μόλις το 1978.
Φωτογραφίες που καταγράφουν μια ιστορική στιγμή. Ενός ολόκληρου κόσμου ή μιας ομάδας ανθρώπων. Το Cretalive παρουσιάζει καθημερινά αδημοσίευτες ή σπάνιες φωτογραφίες - ντοκουμέντα ιστορικών προσώπων, στιγμών ή εποχών, αλλά και δικών μας ανθρώπων, από την οικογενειακή συλλογή, που εντάσσονται στο χώρο του χρόνου και του τόπου.  Για τη δική σας συμβολή, μπορείτε να στέλνετε φωτογραφίες στο mail: polites@cretalive.gr , με την ένδειξη "Για το Cretalive", που θα συνοδεύονται από ένα σημείωμα - επεξήγηση της φωτογραφίας. Με τον τρόπο αυτό θα τιμηθούν οι δικοί μας άνθρωποι, αλλά θα διασωθούν και τα ντοκουμέντα τους.